დამწყებთათვის, სიმპტომები ყოველთვის არ არის ის, რაც ჰოლივუდს სჯერა.
როდესაც ტერმინი OCD (აბრევიატურა ობსესიურ -კომპულსიური აშლილობის) ჩნდება, ადამიანების უმეტესობა ალბათ ფიქრობს ქცევებზე, მათ შორის ხელების ზედმეტი დაბანის ჩათვლით, მაგალითად ბერი გამოფენილი, და ორგანიზება ან გაწმენდა სახლი კონკრეტული გზით, როგორიც მონიკაა Მეგობრები ცნობილი იყო. მიუხედავად იმისა, რომ ესენი არიან OCD– ის საერთო სიმპტომები, აშლილობა სცილდება იმას, რასაც უმეტესობა ჩვენგანს იცნობს სტერეოტიპული გამოსახულებებიდან პოპულარულ კულტურაში.
სინამდვილეში, მიუხედავად იმისა, რომ ბევრ ადამიანს აქვს გარკვეული შეგრძნება, თუ როგორ შეიძლება გამოიყურებოდეს OCD ფილმებიდან და ტელევიზიიდან, აშლილობა ბევრად უფრო რთულია და შეიძლება იყოს უფრო დამამცირებელი, ვიდრე ჰოლივუდი ჩვეულებრივ გვთავაზობს. დამწყებთათვის, OCD– ის მრავალი განსხვავებული გზა განსხვავდება ადამიანიდან ადამიანში, სიმპტომები შეიძლება დროთა განმავლობაში გადაიზარდოს და არსებობს სხვადასხვა სახის OCD. უმეტესობა ჩვენგანი არ იცნობს სიმპტომების სიგანეს, თუმცა OCD არის გავრცელებული.
აქ არის რამოდენიმე ძირითადი ფაქტი OCD– ს შესახებ, რაც დაგეხმარებათ უკეთ წარმოიდგინოთ როგორია ცხოვრება ამ ფართოდ ცნობილი, მაგრამ გაუგებარი აშლილობით.
რა არის OCD– ის სიმპტომები?
OCD მოიცავს გადაჭარბებულ შეშფოთებას. თუმცა, OCD სცილდება შეშფოთებას და მოიცავს არასასურველ და შემაშფოთებელ აზრებს ან სურათებს, რომლებიც დიდხანს გრძელდება. მისი თქმით, საერთაშორისო OCD ფონდიაშშ – ში 2 მილიონ და 3 მილიონ ზრდასრულ ადამიანს აქვს ეს და ეს შეიძლება გავლენა იქონიოს ნებისმიერზე, სქესის მიუხედავად ან რასის. როგორც წესი, ის პირველად ჩნდება პუბერტატულ ასაკში ან გვიან მოზარდობა.
კრისტინა მაქსველითერაპევტი დიდი ჩიკაგოს შფოთვის სამკურნალო ცენტრი, ამბობს, რომ ის იწყებს განიხილოს OCD დიაგნოზი პაციენტისთვის „თუ ვინმე იწყებს ლაპარაკს უამრავ არასასურველ აზრზე, რომლებიც მართლაც შემაშფოთებელია და ისინი გრძნობენ დიდ სირცხვილს ან დისკომფორტი და მათ არ შეუძლიათ აზრისა და გამოსახულების ამოღება მათი თავიდან “. OCD- ის "აკვიატებული" ნაწილი ეხება ამ შემაშფოთებელ აზრებს, რომლებიც ხშირად წარმოიქმნება და უბრალოდ არ მიდის მათზე საკუთარი. ის ფაქტი, რომ აზრები არ ქრება სწრაფად თავისთავად და პირიქით გონებაში რჩება იქ, სადაც ჩნდება იძულება.
იშვიათი გამონაკლისის გარდა, OCD– ით დაავადებული პაციენტები ასევე იგრძნობენ ძლიერ მოთხოვნილებას განახორციელონ „რაიმე სახის იძულებითი ქცევა, ” - ამბობს მაქსველი, რომლის მიზანია მათი შიშის და შფოთვის შემსუბუქება ობსესიები. OCD პაციენტებს, რომლებსაც აწუხებთ სერიოზული დაავადებების დაჭერა ან გადაცემა, მაგალითად, შეუძლიათ იძულებით დაიბანეთ ხელები და დაიბანეთ, ასევე თავიდან აიცილეთ გარკვეული საგნები და ადგილები, რომელთა ეშინიათ რომ მიიღებენ მათ ავადმყოფი. თუ OCD– ს მქონე ადამიანს აწუხებს, რომ მან შეიძლება შემთხვევით დააზიანოს ვინმეს გრძნობები, მათ შეუძლიათ იძულებით გამოკითხონ სხვები იმის შესახებ, ან არა მათი სიტყვები ან ქცევა იყო შეურაცხმყოფელი ან მავნე, თუნდაც არ არსებობდეს მტკიცებულება იმისა, რომ ვინმეს გრძნობები თავიდანვე დააზარალეს თან. იძულებამ შეიძლება დაიკავოს ადამიანის დღის მნიშვნელოვანი ნაწილი და ზოგჯერ ხელი შეუშალოს OCD პაციენტებს მუშაობის უნარი ან ურთიერთობების შენარჩუნება.
სამწუხაროდ, ნებისმიერი შვება, რომელიც იძულების შესრულებით მოდის, ზედაპირული და ხანმოკლეა. აკვიატებულ აზრებზე მოქმედება რეალურად უარესს ხდის საქმეს რადგან ის კვლავ ადასტურებს OCD პაციენტს, რომ მათი შეპყრობილი აზრები რეალურია და მოითხოვს, რომ მათ მიიღონ ზომები და არა მხოლოდ აზრების გადატანა, თუმცა შემაძრწუნებელი, რისი იგნორირებაც შესაძლებელია.
როგორც ჯეფ შიმანსკი, კლინიკური ფსიქოლოგი და აღმასრულებელი დირექტორი საერთაშორისო OCD ფონდი აღწერს მას, რომ OCD– ით ტვინი ჰგავს „გატეხილი სიგნალიზაციის სისტემას“, რომელიც აფრთხილებს პაციენტს შეშფოთების შესახებ, რომელიც არ არსებობს რეალობაში.
საერთო OCD– ის სიმპტომები მოიცავს (მაგრამ არ შემოიფარგლება) შფოთვა, ინტრუზიული აზრები ან სურათები, რომლებიც შეიძლება იყოს ძალადობრივი ან შემაშფოთებელი და არ გაქრება სწრაფად, გადაჭარბებული დამამშვიდებელი ძიება, თავიდან აცილება, ა. კონტროლის დაკარგვის შიშიდა საჭიროება იმისა, რომ რამ იგრძნოს „სწორად“.
არსებობს სხვადასხვა სახის დარღვევები?
OCD არის wiling არეულობის რომ შეიძლება მიიღოს ბევრი განსხვავებული ფორმები ან ქვეტიპები. ზოგჯერ ადამიანები განიცდიან დარღვევის მრავალ ქვეტიპს მთელი ცხოვრების განმავლობაში. სხვადასხვა სახის მოიცავს დაბინძურების, ზიანის OCD, სუფთა O, scrupulosity ან რელიგიური OCD, ურთიერთობა OCD, და მშობიარობის შემდგომ OCD.
დაბინძურება არის OCD- ის ერთ -ერთი ყველაზე გავრცელებული ტიპი. OCD– ის მქონე ადამიანები, რომლებიც აფიქსირებენ დაბინძურებას, სავარაუდოდ დაიბანენ ხელებს ან შხაპს იმაზე მეტს ვიდრე საჭიროა დაიცვან ჯანმრთელობა და ჰიგიენა და თავიდან აიცილებენ კონტაქტს ისეთ რაღაცეებთან, რისიც მათ ეშინიათ დაბინძურებული. დაბინძურება არის OCD– ის ტიპი, რომელიც ჩვეულებრივ გამოსახულია პოპ კულტურაში, რაც სიზმანსკის თქმით, ზოგჯერ ადამიანებს მიაჩნია, რომ იძულება, როგორიცაა დაბანა და გაწმენდა, OCD– ს ერთადერთი სიმპტომია.
შემდეგ არის დააზიანოს OCD. ”მე ვხედავ ბევრ ზიანს OCD”, - ამბობს მაქსველი, რომელიც შედგება შიშისგან, რომ ადამიანი ზიანს აყენებს სხვებს ან საკუთარ თავს, ან სერიოზულ ზიანს სხვები დააზარალებენ მათ და ამიტომ ისინი ცდილობენ იყვნენ ჰიპერვიგიტინალურნი თავიანთი აზრების, სიტყვებისა და ქცევებისათვის, რათა ხელი შეუშალონ დაზიანება. მაქსველი დასძენს, რომ OCD– ს მქონე ბავშვებთან მუშაობისას მათთვის ჩვეულებრივია გატაცების შიში და თანმხლები იძულებითი ქცევები შეიმუშავეთ ძილის რიტუალები, რომლითაც ბავშვი არაერთხელ ამოწმებს კარის საკეტებს, ფანჯრებს, სიგნალიზაციას და ეძებს დარწმუნებას მშობლებისგან, რომ ისინი იქნებიან კარგი.
ზოგიერთი OCD პაციენტი საერთოდ არ იტანჯება იძულებითი ქცევებით. იმ შემთხვევებში, როდესაც ვინმეს აქვს სუფთა ო - იგულისხმება სუფთა აკვიატება - ისინი განიცდიან შემაშფოთებელ, აკვიატებულ აზრებს და გამოსახულებებს, მაგრამ არ ჩაატარებენ რიტუალებს, რათა დაძლიონ თავიანთი შიშები.
რამდენი დრო სჭირდება დიაგნოზის დასმას?
სხვადასხვა მიზეზის გამო, ხშირად შეიძლება მართლაც დიდი დრო დასჭირდეს OCD– ს მქონე ადამიანებს სათანადო დიაგნოზის მისაღებად. მიხედვით ა 2015 წლის სტატია გამოქვეყნდა ჟურნალში ამერიკელი ოჯახის ექიმი, როგორც წესი, 11 წელი სჭირდება OCD სიმპტომების დაწყებას და მკურნალობას.
სიზმანსკის აზრით, ერთ -ერთი მთავარი მიზეზი, რის გამოც შეიძლება ამდენი დრო დასჭირდეს სათანადო დიაგნოზის დასამყარებლად არის ის, რომ OCD– ს მქონე ადამიანებს ხშირად რცხვენიათ თავიანთი ფიქრებისა და ქცევების. ”იმის გამო, რომ ადამიანები [OCD– ით] უმეტესწილად აღიარებენ იმას, რასაც გრძნობენ და მათი ქცევაა ნორმის მიღმა და მათ არ სურთ ამის გაკეთება, მათ რცხვენიათ და მიდრეკილნი არიან დამალვისა და იზოლაციისკენ. ” ხალხი თან განსაკუთრებით აზიანებს OCD- ს შეიძლება დარწმუნებული იყვნენ, რომ მათ ჩაიდინეს ან შეუძლიათ სხვების მიმართ სერიოზული დანაშაულის ჩადენა და განიცდიან უზარმაზარ დანაშაულს და სირცხვილს იმაში, რაც მათ არასოდეს გაუკეთებიათ ან არ დააბრალებიათ. თუ ადამიანი არ ხსნის თავის სიმპტომებს, ვინმესთვის, თუნდაც პროფესიონალისთვის, გაცილებით რთული იქნება შეამჩნიოს, რომ მას აქვს ეს დარღვევა.
ასევე ის შემთხვევაა, რომ სამედიცინო საზოგადოებაშიც კი, ბევრი გაუგებრობაა OCD– ს შესახებ. შიმანსკი ამბობს ნახევარი ამ კონკრეტული აშლილობის შემთხვევები არასწორი დიაგნოზირებულია სამედიცინო პროფესიონალების მიერ.
როგორ არის OCD გამოწვეული?
როგორც ბევრს ეხება სხვადასხვა ფსიქიკური დაავადებები, მკვლევარებმა ვერ იპოვეს საბოლოო მიზეზი, მაგრამ BeyondOCD.org აღნიშნავს, რომ არსებობს ნეირობიოლოგიური საფუძველი OCD. ანუ, OCD– ით დაავადებული ადამიანების ტვინი განსხვავებულად მუშაობს, ვიდრე მის გარეშე მყოფი ადამიანების ტვინი. გარდა ამისა, კვლევა აჩვენებს, რომ ის შეიძლება გამოწვეული იყოს ნეირობიოლოგიური, გენეტიკური, გარემოსდაცვითი და შემეცნებითი და ქცევითი ფაქტორების კომბინაციით. OCD– ით დაავადებულთა მეოთხედსაც აქვს უშუალო ოჯახის წევრი OCD.
რაც შეეხება გენეტიკურ კომპონენტს, შიმანსკი აღნიშნავს, რომ გენეტიკურმა კვლევებმა აჩვენა, რომ თუ მშობელს აქვს OCD, მათმა შვილებმა "შეიძლება დაიმკვიდრონ ტვინის ეს წრე".
რა მკურნალობა არსებობს OCD– სთვის?
კვლევამ ასევე აჩვენა, რომ გარკვეულმა თერაპიებმა შეიძლება მნიშვნელოვნად გააუმჯობესოს OCD– ით დაავადებული ადამიანების ცხოვრების ხარისხი. წინა ხაზის მკურნალობაა ზემოქმედების პრევენციის თერაპია (ERP, ზოგჯერ უწოდებენ ექსპოზიციის თერაპიას). ERP თერაპიის დროს პაციენტი განზრახ ექვემდებარება სიტუაციას, რომელიც იწვევს მათ სიმპტომებს ისე მათ შეუძლიათ ისწავლონ გაუმკლავდნენ დისკომფორტს, რომელიც წარმოიქმნება მათი შეპყრობილობისგან ჩარევის გარეშე იძულება.
მაქსველი ამბობს, რომ, მაგალითად, თუ OCD– ს მქონე ბავშვს ეშინია გატაცების, ექსპოზიცია თერაპია შეიძლება დაიწყოს მხოლოდ ბავშვის მიერ სიტყვის თქმით მოტაცება ხმამაღლა, შემდეგ კი ესკალაცია, რათა ბავშვმა თქვას: "მსურს და იმედი მაქვს და ვილოცებ, რომ მოტაცებული ვიყო". ამ პროცესის საშუალებით პაციენტები სწავლობენ, რომ შეურაცხმყოფელი აზრები არ არის რეალური რამ, რამაც შეიძლება ზიანი მიაყენოს მათ ან სხვებს და ასევე ისწავლოს საკუთარი თავის დამშვიდების მიზნით რიტუალების განხორციელებისგან თავის შეკავება ქვემოთ
ასევე არსებობს მედიკამენტები, რომლებიც შეიძლება დაინიშნოს. ყველაზე გავრცელებული OCD– ის სამედიცინო მკურნალობა არის გარკვეული სეროტონინის უკუქცევის ინჰიბიტორები, რომლებიც ასევე შეიძლება გამოყენებულ იქნას დეპრესიის სამკურნალოდ, მათ შორის ფლუოქსეტინი (პროზაკი) და ფლუვოქსამინი. მძიმე OCD– ს მქონე პაციენტებს, რომლებიც არ რეაგირებენ თერაპიაზე ან მედიცინაზე, ასევე შეიძლება ჰქონდეთ შესაძლებლობა მიიღონ ერთ – ერთი ორი ტიპი ოპერაცია ტვინზე: ტვინის ღრმა სტიმულაცია (DBS, რომელიც ასევე ზოგჯერ გამოიყენება პარკინსონის სამკურნალოდ) ან მცირე დაზიანება, რომელიც ერევა თავის ტვინის ზედმეტად აქტიურ წრეში, რომელიც OCD- ს საფუძველია.
იმისდა მიუხედავად, თუ რა ტიპის OCD აქვს ადამიანს, არსებობს ზრუნვის ვარიანტები და ყველაფერი არასოდეს არის უიმედო. დახმარებისა და დახმარების თხოვნა - და სწორი დიაგნოზის მიღება - პირველი ნაბიჯია.
წაიკითხეთ მეტი მოთხრობები ფსიქიკური ჯანმრთელობის შესახებ ალერსიანი:
- 9 რამ, რაც უნდა იცოდეთ პიროვნების სასაზღვრო დარღვევის შესახებ, ვიღაცისგან, ვისაც ეს აქვს
- აი რას გრძნობს მაღალი ფუნქციონირების შფოთვითი აშლილობა
- გამოსვლის რთული სარგებელი
ახლა ნახეთ Allure რედაქტორის ყოველდღიური მაკიაჟის რუტინა რეალურ დროში:
არ დაგავიწყდეთ დაიცავით Allure on ინსტაგრამი და ტვიტერი.